XVI wiek (beta) API Github Twitter

Indeks słów kluczowych

DEGHIJKMNPRSŚTUWZŻ

Malbork, fragment zamku
Ilustracja na podstawie:
Jan Nijman
z Pixabay


duchowieństwo

11 listopada 1512 - Urodził się Marcin Kromer, biskup warmiński, historyk i dyplomata

9 września 1522 - Zmarł Erazm Ciołek, dyplomata królewski i biskup płocki

11 grudnia 1537 - Zmarł biskup Jan Karnkowski

17 grudnia 1557 - Papież Paweł IV odmawia biskupstwa kujawskiego Jakubowi Uchańskiemu

28 lipca 1559 - Zmarł Jan Dziaduski, biskup chełmski i przemyski, przeciwnik reformacji

7 września 1565 - Papież Pius IV zatwierdził nominację Stanisława Słomowskiego na arcybiskupa lwowskiego


dyplomacja

1 listopada 1496 - Zmarł Filip Kallimach, poeta, dyplomata, nauczyciel synów Kazimierza Jagiellończyka

13 maja 1520 - Rozpoczął się zwołany przez Zygmunta Starego zjazd w Toruniu

10 grudnia 1540 - Jan Ocieski wyruszł z poselstwem do Rzymu

22 grudnia 1541 - Zmarł Hieronim Łaski, dyplomata

27 października 1548 - Zmarł Jan Dantyszek, sekretarz królewski, dyplomata, poeta i biskup

16 maja 1558 - Zmarł Erazm Kretkowski, dyplomata królewski i kasztelan gnieźnieński

18 października 1558 - Król Zygmunt II August powołał pierwszą stałą pocztę królewską

24 listopada 1562 - Zmarł Wojciech Kryski, dworzanin, sekretarz królewski i dyplomata

12 maja 1563 - Zmarł Jan Ocieski, dyplomata i kanclerz wielki koronny

25 sierpnia 1567 - Zmarł Johann Langus, śląski poeta, nauczyciel i dyplomata


Elbląg

8 marca 1521 - Nieudany atak wojsk krzyżackich na Elbląg

7 marca 1577 - Stefan Batory wydał zakaz handlu z Gdańskiem


elekcje

17 lipca 1572 - Zjazd szlachty ziemi chełmskiej po śmierci Zygmunta Augusta

17 sierpnia 1572 - Biskup Walencji Jan de Monluc wyruszył z Paryża do Polski

6 stycznia 1573 - Rozpoczął obrady pierwszy sejm konwokacyjny Rzeczpospolitej Obojga Narodów

9 maja 1573 - Zakończono głosowanie podczas pierwszej wolnej elekcji w 1573 roku

21 lutego 1574 - Henryk Walezy zostaje koronowany na króla Polski

18 czerwca 1574 - Ucieczka Henryka Walezego do Francji

24 sierpnia 1574 - Zwołano sejm w Warszawie po ucieczce Henryka Walezego

13 lutego 1575 - Henryk Walezy został królem Francji

9 grudnia 1575 - Porozumienie Maksymiliana II ze szlachtą litewską

16 lutego 1576 - Książę Stefan Batory zaprzysiągł pacta conventa

29 lutego 1576 - Rozpoczął się zjazd stronników Maksymiliana II Habsburga w Łowiczu

23 kwietnia 1576 - Stefan Batory przybył do Krakowa

12 grudnia 1586 - Zmarł Stefan Batory


Gdańsk

24 września 1576 - Batory ogłosił banicję Gdańska

7 marca 1577 - Stefan Batory wydał zakaz handlu z Gdańskiem

17 kwietnia 1577 - Bitwa pod Lubiszewem

3 lipca 1577 - Wojska Gdańska zdobyły baterię artylerii królewskiej


gospodarka

5 czerwca 1504 - Książę Zygmunt Jagiellończyk uzyskał prawo bicia groszy czeskich

18 października 1558 - Król Zygmunt II August powołał pierwszą stałą pocztę królewską

5 stycznia 1580 - Stefan Batory wprowadził nową ordynację menniczą


Gryfici

11 kwietnia 1493 - Urodził się Jerzy I, książę pomorski, szczeciński i wołogoski

2 grudnia 1501 - Urodził się Barnim IX Pobożny, pierwszy protestancki książę Pomorza

26 sierpnia 1529 - Podpisano traktat w Grzmiącej


Habsburgowie

22 kwietnia 1491 - Ratyfikacja przymierza między cesarzem Maksymilianem a Iwanem III


handel

20 grudnia 1521 - Regulacja opłat celnych na szlaku na Wołoszczyznę


hetman

3 maja 1499 - Piotr Myszkowski został hetmanem polnym koronnym

2 maja 1503 - Mikołaj Kamieniecki został hetmanem wielkim koronnym

16 listopada 1509 - Przywilej Zygmunta Starego dla hetmana Mikołaja Kamienieckiego

15 kwietnia 1515 - Zmarł Mikołaj Kamieniecki - hetman wielki koronny

19 grudnia 1538 - Urodził się Jan Zborowski, hetman nadworny koronny

12 listopada 1572 - Zmarł Grzegorz (Hrehory) Chodkiewicz, hetman wielki litewski

17 listopada 1577 - Zmarł Jan Herburt, kasztelan sanocki


Hohenzollernowie

17 maja 1490 - Urodził się Albrecht Hohenzollern

6 lipca 1511 - Albrecht Hohenzollern został wielkim mistrzem zakonu krzyżackiego

10 kwietnia 1525 - Hołd pruski

12 lutego 1526 - Ślub Albrechta Hohenzollenra i Doroty Oldenburg

19 stycznia 1532 - Albrecht Hohenzollern został ogłoszony banitą Rzeszy

7 lutego 1539 - Zmarła Anna Hohenzollern, księżna cieszyńska

29 kwietnia 1553 - Urodził się Albrecht Fryderyk Hohenzollern

4 marca 1563 - Brandenburska linia Hohenzollernów otrzymuje prawa do Prus Książęcych

20 marca 1568 - Śmierć Albrechta Hohenzollerna


Inflanty

3 marca 1501 - Aleksander Jagiellończyk zawarł sojusz z zakonem inflanckim

14 września 1557 - Zawarto traktat pozwolski

27 grudnia 1557 - Mistrz zakonu inflanckiego mobilizuje rycerstwo Harii i Wironii

31 sierpnia 1559 - Zawarto pierwszy pakt wileński

20 sierpnia 1560 - Upadek inflanckiej twierdzy Felin

28 listopada 1561 - Drugi układ wileński

25 grudnia 1566 - Inkorporacja Inflant do Wielkiego Księstwa Litewskiego

3 sierpnia 1569 - Inkorporacja Kurlandii i Semigalii do Rzeczypospolitej Obojga Narodów

13 grudnia 1570 - Zawarto pokój w Szczecinie kończący pierwszą wojnę północną

15 października 1578 - Oblężenie Kiesi (Wenden) przez wojska Iwana Groźnego

7 listopada 1579 - Zmarł Kasper Bekiesz, szlachcic wegierski, jeden z doradców i oficerów Stefana Batorego

15 stycznia 1582 - Zawarto rozejm w Jamie Zapolskim


Jagiellonowie

17 maja 1490 - Urodził się Albrecht Hohenzollern

1 stycznia 1492 - Klęska Jana Olbrachta pod Preszowem

7 czerwca 1492 - Zmarł Kazimierz Jagiellończyk, król Polski i wielki książę litewski

20 lipca 1492 - Aleksander Jagiellończyk został wielkim księciem litewskim

27 sierpnia 1492 - Jan Olbracht został obrany królem Polski

23 września 1492 - Koronacja Jana Olbrachta na Wawelu

2 października 1493 - Fryderyk Jagiellończyk został prymasem Polski

2 lutego 1494 - Urodziła się Bona Sforza

18 lutego 1495 - Na zamku Burghausen zmarła Jadwiga Jagiellonka, księżna bawarska

18 lutego 1495 - Ślub Aleksandra Jagiellończyka z Heleną, córką Iwana III Srogiego

26 listopada 1496 - Zjazd w Parczewie

6 maja 1499 - Podpisano akt unii krakowsko-wileńskiej - 1499

11 marca 1500 - Sejm czeski uchwalił kodyfikację prawa zwaną później 'Konstytucją Władysławowską'

14 lipca 1500 - Dom Jagiellonów podpisał traktat z Ludwikiem XII, królem Francji

17 czerwca 1501 - Zmarł Jan Olbracht

28 sierpnia 1501 - Aleksander Jagiellończyk nadał ziemie swojej żonie Helenie

3 października 1501 - Aleksander Jagiellończyk został wybrany na króla Polski

25 października 1501 - Przywilej mielnicki

23 marca 1502 - Anna de Foix-Candale wzięła ślub per procura z Władysławem II Jagiellończykiem

23 lipca 1503 - Urodziła się Anna Jagiellonka, królowa Czech i Węgier

19 sierpnia 1506 - Zmarł Aleksander Jagiellończyk

20 października 1506 - Zygmunt I Stary wstąpił na tron litewski

8 grudnia 1506 - Zygmunt Jagiellończyk obwołany królem Polski

24 stycznia 1507 - Koronacja Zygmunta I Starego

8 lutego 1512 - Ślub Zygmunta I Starego z Barbarą Zapolya

5 października 1512 - Zmarła Zofia Jagiellonka, matka Albrechta Hohenzollerna

22 lipca 1515 - Traktat wiedeński między Jagiellonami a Habsburgami

13 marca 1516 - Zmarł Władysław II Jagiellończyk, król Czech i Węgier

16 lutego 1517 - Zmarła Elżbieta Jagiellonka, księżna legnicka

18 kwietnia 1518 - Ślub Zygmunta Starego z Boną Sforzą

27 listopada 1522 - Urodził się Andrzej Patrycy Nidecki

5 maja 1523 - Nieudany zamach na Zygmunta I Starego

11 lutego 1524 - Zmarła Izabela Aragońska, matka królowej Bony

24 lutego 1527 - Ferdynand I Habsburg został koronowany na króla Czech

3 listopada 1527 - Albrechta Hohenzollerna starania o regencję

18 grudnia 1529 - Senat koronny dokonał elekcji Zygmunta Augusta na króla Polski

20 lutego 1530 - 9 letni Zygmunt August został koronowany na króla Polski

15 lutego 1534 - Zmarła Barbara Jagiellonka, księżna saska

29 sierpnia 1535 - Ślub Jadwigi Jagiellonki, córki Zygmunta I Starego

7 lutego 1539 - Zmarła Anna Hohenzollern, księżna cieszyńska

23 lutego 1539 - Król Węgier Jan Zapolya poślubił Izabelę Jagiellonkę

6 maja 1543 - Ślub Zygmunta Augusta i Elżbiety Habsburg

6 października 1544 - Zygmunt August objął faktyczne rządy na Litwie

15 czerwca 1545 - Zmarła Elżbieta Habsburg, pierwsza żona Zygmunta Augusta

1 kwietnia 1548 - Zmarł Zygmunt I Stary

7 grudnia 1550 - Koronacja Barbary Radziwiłłówny

8 maja 1551 - Zmarła Barbara Radziwiłłówna, królowa Polski, wielka księżna litewska

13 lipca 1552 - Wizyta Zygmunta II Augusta w Gdańsku

22 października 1556 - Powrót Izabeli Jagiellonki z synem Janem Zygmuntem do Siedmiogrodu

19 listopada 1557 - Zmarła Bona Sforza, królowa Polski

15 września 1559 - Zmarła Izabela Jagiellonka, królowa Węgier

30 listopada 1562 - Katarzyna Jagiellonka wyruszyła do Finlandii

12 maja 1563 - Zmarł Jan Ocieski, dyplomata i kanclerz wielki koronny

20 czerwca 1566 - Urodził się Zygmunt III Waza, przyszły król Rzeczpospolitej Obojga Narodów

8 października 1566 - Katarzyna Habsurżanka wyjechała z Polski

19 września 1568 - Obalono Eryka XIV, króla Szwecji

20 września 1568 - Polowanie w Niepołomicach

16 sierpnia 1570 - Jan II Zygmunt Zapolya został księciem Siedmiogrodu

25 lutego 1572 - Zygmunt II August tymczasowo zawiesił działalność straży morskiej

28 lutego 1572 - Zmarła Katarzyna Habsburg, żona Zygmunta II Augusta

7 lipca 1572 - Zmarł Zygmunt II August, ostatni władca z dynastii Jagiellonów

28 maja 1575 - Zmarła Zofia Jagiellonka, księżna brunszwicka, siostra Zygmunta Augusta

16 września 1583 - Zmarła Katarzyna Jagiellonka, królowa Szwecji


katastrofy naturalne

9 stycznia 1572 - Toruń nawiedziła katastrofalna powódź


kontrreformacja

22 stycznia 1525 - Początek rewolty luterańskich mieszczan w Gdańsku

4 września 1555 - Zmarł biskup wileński Paweł Algimunt Holszański

17 stycznia 1562 - Królowa regentka Francji wydała edykt z Saint-Germain

7 sierpnia 1564 - Zygmunt August przyjął księgę uchwał Soboru Trydenckiego

2 listopada 1564 - Na zaproszenie kardynała Hozjusza do Lidzbarka Warmińskiego przybyła pierwsza grupa jezuitów

9 listopada 1571 - Zmarł Stanisław Barzi, wojewoda krakowski i marszałek nadworny

28 stycznia 1573 - Na sejmie konwokacyjnym w Warszawie uchwalono konfederację warszawską

10 października 1574 - Tumult krakowski

24 czerwca 1575 - Tumult "cmentarny" w Krakowie

12 sierpnia 1581 - Spalenie ksiąg heretyckich w Wilnie

12 września 1585 - Drukarz Aleksy Rodecki stanął przed sądem królewskim


Kozacy

16 czerwca 1578 - Na lwowskim rynku ścięto Jana Podkowę, kozaka zaporoskiego i hospodara mołdawskiego


kultura

1 listopada 1496 - Zmarł Filip Kallimach, poeta, dyplomata, nauczyciel synów Kazimierza Jagiellończyka

24 kwietnia 1528 - Pożar drukarni Floriana Unglera w Krakowie

16 maja 1558 - Zmarł Erazm Kretkowski, dyplomata królewski i kasztelan gnieźnieński

24 października 1558 - Urodził się Szymon Szymonowic, poeta

23 listopada 1559 - Łukasz Górnicki został bibliotekarzem Zygmunta Augusta

24 listopada 1562 - Zmarł Wojciech Kryski, dworzanin, sekretarz królewski i dyplomata

25 sierpnia 1567 - Zmarł Johann Langus, śląski poeta, nauczyciel i dyplomata

29 grudnia 1577 - Ślub Jana Zamoyskiego i Krystyny Radziwiłłówny

28 grudnia 1579 - Jan Wolrab otrzymał przywilej na wyłącznośc druku kazań Jakuba Wujka

11 września 1583 - Wizyta Mikołaja Radziwiłła pod piramidami

12 września 1585 - Drukarz Aleksy Rodecki stanął przed sądem królewskim


Kurlandia

5 marca 1562 - Gotthard Kettler złożył hołd lenny Zygmuntowi Augustowi


Mazowsze

28 października 1503 - Zmarł Konrad III Rudy, książę warszawski, czerski, płocki i mazowiecki

30 maja 1515 - Podpalenie Warszawy przez agentów wielkiego księcia moskiewskiego Wasyla III

14 maja 1518 - Zygmunt I Stary ogłosił wyrok w sprawie regencji księżnej Anny na Mazowszu

8 sierpnia 1524 - Zmarł Stanisław, książę mazowiecki

26 czerwca 1525 - Książę mazowiecki Janusz III opublikował statut przeciw mężobójcom

10 września 1526 - Sejm mazowiecki złożył przysięgę wierności Zygmuntowi Staremu

24 grudnia 1529 - Inkorporacja Mazowsza do Polski

10 czerwca 1577 - Stefan Batory zatwierdził Excepta mazowieckie


miasta

13 stycznia 1502 - Miasto Bydgoszcz uzyskało zwolnienie z części ceł

4 stycznia 1503 - Wysokie Mazowieckie uzyskuje prawa miejskie

26 lutego 1506 - Aleksander Jagiellończyk wydał przywilej dla miasta Lublina

20 grudnia 1521 - Regulacja opłat celnych na szlaku na Wołoszczyznę

15 grudnia 1523 - Zmarł Jan Boner, kupiec krakowski i bankier królewski

22 stycznia 1525 - Początek rewolty luterańskich mieszczan w Gdańsku

18 sierpnia 1535 - Wydano zakaz noszenia broni palnej w Krakowie

5 września 1535 - Zygmunt I Stary potwierdził przywilej lokacyjny Kielc

8 stycznia 1549 - Król Zygmunt II August nadał Kozienicom prawa miejskie

1 grudnia 1553 - Powrót prywatnych aptek do Gdańska

30 września 1555 - Statut gdański dotyczący mistrzów ciesielskich

17 października 1556 - Ordynacja Zygmunta Augusta dla mieszczan krakowskich

21 sierpnia 1565 - Regulacja zakupów węgla kamiennego przez cech metalowców w Gdańsku

2 czerwca 1567 - Zygmunt II August zwolnił Kraków z opłaty podatku podwodnego

31 stycznia 1581 - Stefan Batory wydał przywilej lokacyjny dla miasta Radomyśl Wielki

21 października 1585 - Biskup Kromer nakazuje miastom Warmii cotygodniowy wywóz nieczystości


Mołdawia

26 października 1497 - Bitwa w lesie bukowińskim

12 lipca 1498 - Podpisano traktat sojuszniczy Polski i Węgier - 1498

10 lutego 1506 - Zawarto kontrakt małżeński między Elżbietą Jagiellonką a Bogdanem III Jednookim

12 kwietnia 1509 - Breve papieża Juliusza II do króla Zygmunta Starego

26 lipca 1509 - Zygmunt I Stary wyruszył z Krakowa przeciw hospodarowi mołdawskiemu

16 listopada 1509 - Przywilej Zygmunta Starego dla hetmana Mikołaja Kamienieckiego

23 stycznia 1510 - Zawarto traktat pokojowy w Kamieńcu Podolskim

14 października 1530 - Uniwersał Zygmunta Starego w sprawie Mołdawii

31 grudnia 1530 - Bitwa pod Chocimiem (1530)

22 sierpnia 1531 - Bitwa pod Obertynem

4 lutego 1532 - Bitwa pod wsią Tarasauti koło Chocimia

12 marca 1534 - Zmarł Otto Chodecki, wojewoda krakowski, sandomierski i ruski

1 lutego 1538 - Klęska nad Seretem - 1538

1 września 1552 - Zamordowano hospodara mołdawskiego Stefana Raresza

1 sierpnia 1553 - Odnowiono traktat pokojowy między Koroną a Turcją

17 listopada 1577 - Zmarł Jan Herburt, kasztelan sanocki

16 czerwca 1578 - Na lwowskim rynku ścięto Jana Podkowę, kozaka zaporoskiego i hospodara mołdawskiego


morze

9 czerwca 1520 - Urodził się Konstantyn Ferber, burmistrz Gdańska, przeciwnik Komisji Morskiej

8 czerwca 1532 - Zygmunt Stary mianował Jana Werdena burgrabią gdańskim

13 lipca 1552 - Wizyta Zygmunta II Augusta w Gdańsku

10 lipca 1560 - Zygmunt August wystawił pierwsze listy morskie dla kaprów

20 kwietnia 1566 - Zygmunt II August wydał uniwersał nakazujący salutowanie okrętom polskim

24 marca 1568 - Zygmunt II August utworzył Komisję Morską

21 czerwca 1568 - Załoga gdańskiej Latarni ostrzelała okręty kaperskie

9 lipca 1569 - Duńsko-polskie starcie na redzie Rewla

6 grudnia 1569 - Zygmunt August prosi Wenecję o budowniczych okrętów

13 grudnia 1570 - Zawarto pokój w Szczecinie kończący pierwszą wojnę północną

3 czerwca 1571 - Król Zygmunt August zawiadomił Gdańsk o przeniesieniu strażników morza do Parnawy

14 czerwca 1571 - Zwodowano kadłub królewskiego galeonu "Smok"

29 lipca 1571 - Flotylla duńska napadła na port w Pucku

25 lutego 1572 - Zygmunt II August tymczasowo zawiesił działalność straży morskiej

10 maja 1572 - Zygmunt August wydał list kaperski dla Wolfa Munckenbecka

7 marca 1577 - Stefan Batory wydał zakaz handlu z Gdańskiem


Moskwa

22 kwietnia 1491 - Ratyfikacja przymierza między cesarzem Maksymilianem a Iwanem III


nauka

31 maja 1503 - Mikołaj Kopernik uzyskał tytuł doktora prawa kanonicznego

19 października 1528 - Zmarł Mateusz z Szamotuł, astronom

11 października 1531 - Zmarł Mikołaj Sokolnicki, lekarz, profesor Uniwerystetu Krakowskiego

21 marca 1543 - Wydano książkę "De revolutionibus orbium coelestium" Mikołaja Kopernika

22 listopada 1548 - Zmarł Bartłomiej z Bydgoszczy, leksykograf

1 grudnia 1553 - Powrót prywatnych aptek do Gdańska

11 czerwca 1559 - Zygmunt August nobilitował Szymona Marycjusza, pedagoga, profesora Akademii Krakowskiej

31 marca 1564 - Zmarł Jan Benedykt Solfa, nadworny lekarz Zygmunta Starego i Zygmunta Augusta

7 kwietnia 1572 - Zmarł Jan Leopolita, profesor teologii Akademii Krakowskiej

25 września 1572 - Zmarł Marcin Rokicki, pierwszy aptekarz na Podkarpaciu

4 października 1582 - Zmiana kalendarza z juliańskiego na gregoriański


poczta

18 października 1558 - Król Zygmunt II August powołał pierwszą stałą pocztę królewską


Pomorze

26 marca 1493 - Książę pomorski Bogusław X podpisał traktat w Pyrzycach

11 kwietnia 1493 - Urodził się Jerzy I, książę pomorski, szczeciński i wołogoski

2 grudnia 1501 - Urodził się Barnim IX Pobożny, pierwszy protestancki książę Pomorza

26 sierpnia 1529 - Podpisano traktat w Grzmiącej

22 marca 1557 - Urodził się Kazimierz VII, książę darłowsko-bytowski z dynastii Gryfitów


prawo

25 października 1501 - Przywilej mielnicki

18 września 1550 - Instrukcja kanclerza Osieckiego w sprawie traktowania więźniów


prawosławie

15 lipca 1496 - Aleksander Jagiellończyk wziął pod swoją opiekę monaster Św. Mikołaja w Połocku


Prusy

17 maja 1490 - Urodził się Albrecht Hohenzollern

29 listopada 1494 - Jan Olbracht powierdził przywileje pruskie

29 marca 1512 - Zmarł Łukasz Watzenrode, biskup warmiński, wuj Mikołaja Kopernika

10 marca 1517 - Zakon krzyżacki zawarł przymierze z wielkim księciem Wasylem

23 grudnia 1519 - Uchwalono podatki na wojnę z zakonem

18 stycznia 1520 - Bitwa pod Pasłękiem - 1520

9 lutego 1520 - Wojska krzyżackie zajeły Pieniężno

17 lutego 1520 - Wojska mazowieckie pustoszą okolice Ełku

19 lutego 1520 - Zygmunt I Stary zabronił handlu z państwem krzyżackim

27 lutego 1520 - Hetman Firlej zwinął oblężenie Pasłęka

14 marca 1520 - Wojska królewskie zdobyły miasto Kwidzyn - 1520

30 kwietnia 1520 - Wojska mazowieckie zdobyły zamek w Działdowie

13 maja 1520 - Rozpoczął się zwołany przez Zygmunta Starego zjazd w Toruniu

25 maja 1520 - Zamek w Pokarminie poddał się wojskom hetmana Firleja

27 maja 1520 - Flota gdańska wpłynęła na wody Zalewu Kurońskiego

9 czerwca 1520 - Urodził się Konstantyn Ferber, burmistrz Gdańska, przeciwnik Komisji Morskiej

21 lipca 1520 - Hetman Mikołaj Firlej wysłał odwetową wyprawę jazdy na ziemie pruskie

15 listopada 1520 - Wojska krzyżackie zdobyły Dobre Miasto

20 stycznia 1521 - Bitwa pod Nowym Miastem

21 stycznia 1521 - Krzyżacy zajęli Nowe Miasto

26 stycznia 1521 - Atak wojsk krzyżackich na Olsztyn

8 marca 1521 - Nieudany atak wojsk krzyżackich na Elbląg

5 kwietnia 1521 - W Toruniu zawarto rozejm między zakonem krzyżackim a Królestwem Polskim

25 kwietnia 1521 - Zygmunt I Stary udzielił pożegnalnej audiencji w Toruniu

17 marca 1522 - Rozpoczął się zjazd stanów pruskich w Grudziądzu

30 stycznia 1523 - Zmarł Fabian Luzjański, biskup warmiński

8 kwietnia 1525 - Podpisano traktat krakowski między Królestwem Polskim a zakonem krzyżackim

10 kwietnia 1525 - Hołd pruski

9 sierpnia 1525 - Zawarto rozejm między Szwecją a Królewcem

14 sierpnia 1525 - Zygmunt I Stary przyjął na audiencji posłów biskupa warmińskiego Ferbera

3 września 1525 - Wybuchło powstanie chłopskie na Sambii

1 października 1525 - Zygmunt Stary pomógł stłumić bunt chłopów sambijskich

12 lutego 1526 - Ślub Albrechta Hohenzollenra i Doroty Oldenburg

26 maja 1526 - Zygmunt I Stary potwierdził przywileje Albrechta Hohenzollerna

13 czerwca 1526 - W Gdańsku na Długim Targu ścięto 13 przywódców luterańskiego buntu mieszczan

29 października 1526 - Albrecht Hohenzollern ogłasza drukiem swoje usprawiedliwienie

3 listopada 1527 - Albrechta Hohenzollerna starania o regencję

14 kwietnia 1528 - W Królewcu zebrał się sejm stanów Prus Książęcych

21 maja 1528 - W Malborku podpisano dokumenty unii monetarnej Prus Królewskich i Prus Książęcych

19 stycznia 1532 - Albrecht Hohenzollern został ogłoszony banitą Rzeszy

8 czerwca 1532 - Zygmunt Stary mianował Jana Werdena burgrabią gdańskim

14 lutego 1533 - Zakończył obrady sejm koronny w Piotrkowie

14 listopada 1534 - Uchwalono najstarsze instrukcje poselskie spisane w języku polskim

20 maja 1535 - Sejm stanów Prus Książęcych uchwalił zwiększenie akcyzy na cele wojenne

4 maja 1539 - W Królewcu zebrał się sejm Prus Książęcych

31 lipca 1541 - Albrecht Hohenzollern uzyskał zawieszenie banicji

13 listopada 1542 - Rozpoczął obrady sejm Prus Książęcych, który uchwalił ustawę o ustroju politycznym i administracyjnym księstwa

1 maja 1546 - Albrecht Hohenzollern przybył z wizytą do Zygmunta Augusta

21 kwietnia 1547 - Pogrzeb Doroty Oldenburg, pierwszej małżonki Albrechta Hohenzollerna

15 maja 1549 - Książę Albrecht Hohenzollern obniżył wynagrodzenie profesorów królewieckiego uniwersytetu

28 kwietnia 1550 - Zmarł Jerzy Polentz, biskup sambijski

9 października 1550 - Albrecht Hohenzollern zawarł umowę na wydobycie bursztynu

29 kwietnia 1553 - Urodził się Albrecht Fryderyk Hohenzollern

3 lutego 1562 - Zmarł Georg Giese, burgrabia królewski w Gdańsku

4 marca 1563 - Brandenburska linia Hohenzollernów otrzymuje prawa do Prus Książęcych

22 września 1563 - Udar Albrechta Hohnzollerna

20 marca 1568 - Śmierć Albrechta Hohenzollerna

16 marca 1569 - Prusy Królewskie zostały inkorporowane do Królestwa Polskiego

19 lipca 1569 - Albrecht Fryderyk Hohenzollern złożył hołd Zygmuntowi Augustowi

21 listopada 1570 - Komisja Morska w walce z przemytem towarów leśnych

2 września 1577 - Jerzy Fryderyk Hohenzollern został opiekunem Albrechta Fryderyka, księcia Prus


przywileje

25 października 1501 - Przywilej mielnicki

13 stycznia 1502 - Miasto Bydgoszcz uzyskało zwolnienie z części ceł

26 lutego 1506 - Aleksander Jagiellończyk wydał przywilej dla miasta Lublina

7 stycznia 1520 - Król Zygmunt I Stary wydał przywilej toruński

8 stycznia 1549 - Król Zygmunt II August nadał Kozienicom prawa miejskie

18 września 1550 - Instrukcja kanclerza Osieckiego w sprawie traktowania więźniów

2 czerwca 1567 - Zygmunt II August zwolnił Kraków z opłaty podatku podwodnego

1 czerwca 1568 - Szlachta wszystkich odmian chrześcijaństwa zyskała prawo piastowania urzędów na Litwie

31 stycznia 1581 - Stefan Batory wydał przywilej lokacyjny dla miasta Radomyśl Wielki


reformacja

11 kwietnia 1493 - Urodził się Jerzy I, książę pomorski, szczeciński i wołogoski

31 października 1517 - Marcin Luter z Wittenbergi ogłasza 95 tez na temat odpustów

24 lipca 1520 - Edykt toruński Zygmunta Starego przeciw pismom Lutra

3 stycznia 1521 - Papież Leon X ekskomunikował Marcina Lutra

10 listopada 1524 - List Jana II Dobrego do papieża Klemensa

22 stycznia 1525 - Początek rewolty luterańskich mieszczan w Gdańsku

13 czerwca 1526 - W Gdańsku na Długim Targu ścięto 13 przywódców luterańskiego buntu mieszczan

6 sierpnia 1548 - Bracia czescy przybywają do Poznania

28 kwietnia 1550 - Zmarł Jerzy Polentz, biskup sambijski

25 listopada 1550 - Jakub Sylwiusz odprawił w Pińczowie pierwsze w Polsce nabożeństwo protestanckie

22 maja 1556 - Papież Paweł IV udzielił odpowiedzi na postulaty religijne polskiej szlachty

25 marca 1557 - W Toruniu odprawiono pierwsze publiczne nabożeństwo ewangelickie

4 lipca 1557 - Gdańsk otrzymał przywilej religijny od Zygmunta Augusta

8 lipca 1557 - Zygmunt August wydał edykt 'de non turbanda religione'

28 lipca 1559 - Zmarł Jan Dziaduski, biskup chełmski i przemyski, przeciwnik reformacji

17 stycznia 1562 - Królowa regentka Francji wydała edykt z Saint-Germain

16 października 1562 - Pierwszy zbór braci polskich

1 czerwca 1564 - Incydent podczas procesji Bożego Ciała w Lublinie

7 sierpnia 1564 - Zygmunt August przyjął księgę uchwał Soboru Trydenckiego

1 czerwca 1568 - Szlachta wszystkich odmian chrześcijaństwa zyskała prawo piastowania urzędów na Litwie

9 kwietnia 1570 - Rozpoczął obrady synod protestantów w Sandomierzu

11 stycznia 1571 - Szlachta austriacka otrzymuje wolność religijną

28 stycznia 1573 - Na sejmie konwokacyjnym w Warszawie uchwalono konfederację warszawską

7 listopada 1579 - Zmarł Kasper Bekiesz, szlachcic wegierski, jeden z doradców i oficerów Stefana Batorego


Rosja

5 lutego 1494 - Zawarto pokój wieczysty między Litwą a Wielkim Księstwem Moskiewskim

14 lipca 1500 - Klęska wojsk litewskich nad Wiedroszą

3 marca 1501 - Aleksander Jagiellończyk zawarł sojusz z zakonem inflanckim

27 października 1505 - Zmarł Iwan III Srogi, wielki książę moskiewski

30 lipca 1514 - Kapitulacja oblężonego przez wojska moskiewskie Smoleńska

8 września 1514 - Bitwa pod Orszą

10 marca 1517 - Zakon krzyżacki zawarł przymierze z wielkim księciem Wasylem

16 stycznia 1547 - Iwan IV Groźny

15 lutego 1563 - Wojska moskiewskie zdobyły Połock

26 kwietnia 1571 - Do Warszawy przybyło poselstwo cara Iwana Groźnego

16 lipca 1579 - Wydano akt Articuli omnibus in universum militibus

11 sierpnia 1579 - Wojska Stefana Batorego rozpoczęły oblężenie Połocka

7 listopada 1579 - Zmarł Kasper Bekiesz, szlachcic wegierski, jeden z doradców i oficerów Stefana Batorego

23 października 1580 - Oblężenie Zawołocza

15 stycznia 1582 - Zawarto rozejm w Jamie Zapolskim

6 lutego 1582 - Wojska Rzeczypospolitej zakończyły oblężenie Pskowa

18 marca 1584 - Zmarł Iwan IV Groźny


Rzesza

1 maja 1546 - Albrecht Hohenzollern przybył z wizytą do Zygmunta Augusta


sejm

18 stycznia 1493 - Rozpoczął obrady sejm walny Królestwa Polskiego

2 marca 1493 - Sejm walny w Piotrkowie uchwalił uniwersał o poborze.

30 marca 1505 - Rozpoczął obrady sejm w Radomiu, podczas którego uchwalono konstytucję Nihil novi

24 maja 1507 - Zygmunt I Stary wystawił dokument w sprawie podatków dla duchowieństwa

16 kwietnia 1509 - Zakończył obrady sejm walny w Piotrkowie

26 grudnia 1524 - Rozpoczął obrady sejm w Piotrkowie

14 lutego 1533 - Zakończył obrady sejm koronny w Piotrkowie

25 lipca 1549 - Urodził się Świętosław Orzelski, starosta radziejowski i poseł na sejm

14 stycznia 1557 - Zakończył obrady sejm Królestwa polskiego w Warszawie

5 grudnia 1558 - Rozpoczęły się obrady sejmu 1558 roku w Piotrkowie

23 maja 1566 - Senatorowie opodatkowali się na rzecz utrzymania wojsk zaciężnych w Inflantach

10 stycznia 1569 - W Lublinie rozpoczął obrady sejm koronny

11 lipca 1570 - Zakończył obrady sejm 1570 roku, przedostatni za panowania Zygmunta Augusta

6 stycznia 1573 - Rozpoczął obrady pierwszy sejm konwokacyjny Rzeczpospolitej Obojga Narodów

28 stycznia 1573 - Na sejmie konwokacyjnym w Warszawie uchwalono konfederację warszawską

22 lutego 1585 - Sąd sejmowy w Warszawie skazał Krzysztofa Zborowskiego na infamię i banicję


Sląsk

16 grudnia 1505 - Książę Zygmunt Jagiellończyk zatwierdził działalność sądu książęcego w Głogowie


szlachta

30 grudnia 1532 - Zmarł Krzysztof Szydłowiecki, kanclerz wielki i wojewoda krakowski

6 września 1553 - Kniaź Konstanty Wasyl Ostrogski zdobył zamek w Ostrogu

3 grudnia 1553 - Zmarł Andrzej Górka, starosta generalny Wielkopolski

11 maja 1584 - Samuel Zborowski został ujęty i osadzony w wieży wawelskiego zamku


sztuka

12 stycznia 1578 - Prapremiera "Odprawy posłów greckich"


Szwecja

19 września 1568 - Obalono Eryka XIV, króla Szwecji


Śląsk

21 września 1492 - Zmarł Konrad X Biały Młodszy, książę olesnicki

27 czerwca 1497 - Książę Mikołaj II został ścięty na rynku w Nysie

17 września 1513 - Zmarł książę Jan V Zatorski, a jego księstwo przyłączono do Polski

22 lutego 1520 - Urodził sie Fryderyk III, książę legnicki z dynastii Piastów

10 listopada 1524 - List Jana II Dobrego do papieża Klemensa

27 marca 1532 - Zmarł Jan II Dobry, książę opolski i raciborski

4 listopada 1579 - Zmarł Wacław III Adam, książę cieszyński

7 maja 1586 - Zmarł Jerzy II Wspaniały, książę brzeski


Tatarzy

25 stycznia 1491 - Zwycięstwo nad Tatarami pod Zasławiem

23 sierpnia 1494 - Klęska pod Wiśniowcem

5 sierpnia 1506 - Zwycięstwo nad Tatarami pod Kleckiem

2 sierpnia 1519 - Bitwa z Tatarami pod Sokalem

2 lipca 1524 - Piotr Kmita zwycięża oddziały tureckie pod Trembowlą

27 stycznia 1527 - Bitwa pod Olszanicą

13 października 1545 - Oddziały polskie złupiły Oczaków

25 czerwca 1575 - Mehmed II Girej został chanem Tatarów Krymskich


Turcja

28 czerwca 1494 - Jan Olbracht ratyfikował traktat rozejmowy z sułtanem tureckim Bajazydem II

6 listopada 1494 - Urodził się Sulejman Wspaniały

12 lipca 1498 - Podpisano traktat sojuszniczy Polski i Węgier - 1498

7 października 1507 - Zakończył się 5 letni rozejm polsko-turecki zawarty w 1502 roku

26 września 1508 - Papież Juliusz II zgodził się współfinansować wojnę z Turcją

2 lipca 1524 - Piotr Kmita zwycięża oddziały tureckie pod Trembowlą

13 października 1545 - Oddziały polskie złupiły Oczaków

14 grudnia 1550 - Podczas rady senatu odczytano memoriał Bernarda Pretwicza, rotmistrza obrony potocznej

18 listopada 1553 - Zygmunt August przyznał dożywotnią rentę tureckiemu jeńcowi Kara Musie

29 czerwca 1556 - Kniaź Dymitr Wiśniowiecki napadł na turecki Oczaków

5 listopada 1577 - Stefan Batory podpisał pokój z sułtanem Muradem III

16 czerwca 1578 - Na lwowskim rynku ścięto Jana Podkowę, kozaka zaporoskiego i hospodara mołdawskiego


unia

7 czerwca 1492 - Zmarł Kazimierz Jagiellończyk, król Polski i wielki książę litewski

13 września 1562 - Petycja szlachty litewskiej i ruskiej w sprawie unii z Polską

21 grudnia 1568 - Przywilej wohyński dla szlachty litewskiej

10 stycznia 1569 - W Lublinie rozpoczął obrady sejm koronny

1 marca 1569 - Posłowie litewscy opuścili sejm sejm lubelski

6 czerwca 1569 - Książę Konstanty Wasyl Ostrogski złożył przysięgę wierności Koronie

1 lipca 1569 - Zaprzysiężono aktu Unii Lubelskiej


uniwersytety

19 maja 1531 - Zmarł Jan Łaski, kanclerz wielki koronny i prymas Polski

18 maja 1540 - Zmarł Grzegorz ze Stawiszyna, profesor i rektor Uniwersytetu Krakowskiego

29 stycznia 1542 - Marcin Bełza został kanonikiem katedry wawelskiej

15 maja 1549 - Książę Albrecht Hohenzollern obniżył wynagrodzenie profesorów królewieckiego uniwersytetu

11 czerwca 1559 - Zygmunt August nobilitował Szymona Marycjusza, pedagoga, profesora Akademii Krakowskiej

28 marca 1560 - Zygmunt II August wydał przywilej dla uniwersytetu w Królewcu

18 lipca 1570 - Otwarto kolegium jezuickie w Wilnie

4 czerwca 1571 - Bunt studentów Akademii Krakowskiej

30 października 1579 - Papież Grzegorz XIII wydał bullę potwierdzającą akt erekcyjny Uniwersytetu Wileńskiego


Węgry

12 lipca 1498 - Podpisano traktat sojuszniczy Polski i Węgier - 1498

22 czerwca 1505 - Zygmunt Jagiellończyk przybył z misją dyplomatyczną na Węgry

28 września 1505 - Na polu Rákoš zebrał się sejm węgierski

27 września 1533 - Urodził się Stefan Batory


wojskowość

13 sierpnia 1507 - Zygmunt I Stary wydał list wojenny - ustawę o zakresie władzy hetmana Stanisława Kiszki

4 kwietnia 1525 - Zygmunt I Stary wydaje regulacje dotyczące powoływania wojska zaciężnego

2 kwietnia 1548 - Jan Tarnowski został hetmanem wielkim koronnym

8 listopada 1552 - Florian Siebenbürger, płatnerz królewski, otrzymał podwyżkę wynagrodzenia

10 sierpnia 1555 - Albrecht Hohenzollern ukończył wojskowy traktat Kriegsordnung...

9 marca 1558 - Wydano dzieło "Consilium rationis bellicae" Jana Tarnowskiego

20 listopada 1567 - Zygmunt August ogłosił artykuły wojskowe dla artylerzystów

23 czerwca 1576 - Stefan Batory ustanowił stałe wojska nadworne

16 lipca 1579 - Wydano akt Articuli omnibus in universum militibus


zakon krzyżacki

29 maja 1493 - Hołd wielkiego mistrza Johanna von Tieffen

29 września 1498 - Fryderyk Wettyn zostaje wielkim mistrzem zakonu krzyżackiego

17 czerwca 1501 - Zmarł Jan Olbracht

4 sierpnia 1505 - List cesarza Maksymiliana przeciw bulli papieskiej

6 lipca 1511 - Albrecht Hohenzollern został wielkim mistrzem zakonu krzyżackiego

4 grudnia 1512 - Delegacja krzyżacka przyjęła reces piotrkowski

27 lipca 1513 - Papież Leon X wydał bullę korzystną dla Zakonu Krzyżackiego

10 marca 1517 - Zakon krzyżacki zawarł przymierze z wielkim księciem Wasylem

23 grudnia 1519 - Uchwalono podatki na wojnę z zakonem

18 stycznia 1520 - Bitwa pod Pasłękiem - 1520

19 lutego 1520 - Zygmunt I Stary zabronił handlu z państwem krzyżackim

27 lutego 1520 - Hetman Firlej zwinął oblężenie Pasłęka

14 marca 1520 - Wojska królewskie zdobyły miasto Kwidzyn - 1520

30 kwietnia 1520 - Wojska mazowieckie zdobyły zamek w Działdowie

12 października 1520 - Zaciężna armia krzyżacka zdobyła Międzyrzecz

21 stycznia 1521 - Krzyżacy zajęli Nowe Miasto

26 stycznia 1521 - Atak wojsk krzyżackich na Olsztyn

5 kwietnia 1521 - W Toruniu zawarto rozejm między zakonem krzyżackim a Królestwem Polskim

25 kwietnia 1521 - Zygmunt I Stary udzielił pożegnalnej audiencji w Toruniu

8 kwietnia 1525 - Podpisano traktat krakowski między Królestwem Polskim a zakonem krzyżackim

10 kwietnia 1525 - Hołd pruski


żydzi

5 lipca 1576 - Stefan Batory wydał dekret chroniący Żydów